Aanvaring van een watertaxi met een havenrondvaartboot

Intensief vaarverkeer op Nieuwe Maas vraagt om meer regie en professionalisering

De drukte op de Nieuwe Maas in het centrum van Rotterdam vraagt om meer regie en professionalisering. Zeeschepen, binnenvaartschepen, passagiersschepen, pleziervaart en watertaxi’s varen kriskras door elkaar. Veilig personenvervoer over het water kan alleen als alle schippers zich bewust zijn van hun vaargedrag, als de vaarweg duidelijker ingericht is en als iedereen zich aan de regels houdt. Dit concludeert de Onderzoeksraad voor Veiligheid na onderzoek van een voorval van 21 juli 2022 waarbij een rondvaartboot en een watertaxi bij de Erasmusbrug met elkaar in aanvaring kwamen.

Consequent aandacht voor vaargedrag van schippers

De Onderzoeksraad beveelt Watertaxi Rotterdam aan om consequent aandacht te geven aan het vaargedrag van de schippers en het naleven van regels. Schippers moeten bijvoorbeeld meer training krijgen en minder afgeleid worden. Verder beveelt de Onderzoeksraad aan om de Nieuwe Maas minder complex in te richten. Hiervoor zijn de Havenmeester Rotterdam en de gemeente Rotterdam aan zet, samen met gebruikers als Watertaxi Rotterdam, Koninklijke Spido en Waterbus. Ook moet er een duidelijker wettelijk kader komen om op het naleven van regels te handhaven, bijvoorbeeld over wie waar en met welke snelheid mag varen.  

Samen werk maken van veiligheid

Erica Bakkum, raadslid: ‘Dagelijks worden er in hartje Rotterdam veel passagiers vervoerd over de Nieuwe Maas. Zij moeten erop kunnen vertrouwen dat dit veilig gebeurt. Schippers van watertaxi’s moeten zich bewust zijn van hun grote verantwoordelijkheid. Er zijn allerlei regels en procedures maar het vaargedrag van de schippers wijkt daar regelmatig van af. Gedrag verander je niet met regels alleen. De veiligheid voor passagiers op een watertaxi is op dit moment minder goed gewaarborgd. De betrokken partijen moeten echt met elkaar aan de slag om werk te maken van veiligheid’.

Opnieuw voorval met watertaxi

Dit is het tweede onderzoek van de Onderzoeksraad voor Veiligheid in korte tijd naar een voorval waarbij een watertaxi betrokken was; in december 2023 werd het onderzoek gepubliceerd over het voorval in het Schuitengat bij Terschelling. Erica Bakkum: ‘In korte tijd 2 ingrijpende voorvallen met watertaxi’s geeft aan hoe urgent de situatie is. Het is dan ook een goede zaak dat de minister van Infrastructuur en Waterstaat het belang erkent van duidelijke wet- en regelgeving voor veiligheid op de vaarwegen. Op dit moment zijn er te weinig eisen waaraan deze kleine snelle motorboten moeten voldoen.’

Aanbevelingen

Gezamenlijke opgave

Dit onderzoek laat zien dat de veiligheid op de Nieuwe Maas verbeterd kan worden, met name ten aanzien van vaargedrag en wet- en regelgeving. Vervoer van passagiers over de Nieuwe Maas vindt op grote schaal plaats. Deze passagiers, maar ook de overige vaarweggebruikers moeten erop kunnen vertrouwen dat dit veilig gebeurt. Het bevoegd gezag en de ondernemers hebben hierin een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Alle betrokken partijen komen elkaar tegen in dit gebied. De reeds in gang gezette acties en de in dit rapport geformuleerde aanbevelingen kunnen bijdragen aan het vergroten van de veiligheid. Dit wordt versterkt indien de partijen hier mét elkaar concreet vorm en inhoud aan geven.

De Onderzoeksraad komt met de volgende aanbevelingen:

Watertaxi Rotterdam

1. Breng de eigen interne richtlijnen in overeenstemming met de landelijk en plaatselijk geldende wet- en regelgeving. Zorg er vervolgens voor dat deze richtlijnen consequent worden nageleefd binnen de organisatie. Het implementeren van regelmatige trainingen kan hierbij helpen.

2. Zorg dat de schipper van de watertaxi de vaartaak zo kan uitvoeren dat afleiding tot een minimum beperkt wordt. Relevante informatie moet goed beschikbaar zijn, zonder voor de schipper irrelevante communicatie. Te denken valt aan een van de passagiers afgescheiden werkplek, een ergonomisch dashboard met direct voor de schipper beschikbare relevante informatie en een intern communicatiekanaal met enkel selectieve oproepen.

Divisie Havenmeester Rotterdam

3. Zorg dat het al opgezette overleg met alle betrokken partijen bij het bedrijfsmatig passagiersvervoer over de Nieuwe Maas, een regulier besluitvormend overleg is, waarin concrete en toetsbare afspraken gemaakt worden om het varen veiliger te maken, waarbij tenminste aandacht is voor:

• vaargedrag en vakbekwaamheid;
• toepassing wet- en regelgeving;
• (marifoon)communicatie en aanspreekbaarheid.

Gemeente Rotterdam, Divisie Havenmeester Rotterdam

4. Neem samen met betrokken partijen, zoals Watertaxi Rotterdam, Koninklijke Spido en Waterbus, maatregelen om de complexiteit van de vaarweg op de Nieuwe Maas te reduceren, en in te richten op een manier die past bij veilig gebruik, zowel nu als in de toekomst.

De minister van Infrastructuur en Waterstaat

In lijn met de aanbeveling die u onlangs heeft ontvangen vanuit het rapport ‘Aanvaring in het Schuitengat’:

5. Zorg voor wet- en regelgeving voor het bedrijfsmatige vervoer van twaalf of minder passagiers op het water.