Patiëntveiligheid bij ziekenhuisfaillissement beter geborgd, maar nog niet wettelijk geregeld

In het najaar van 2018 gingen het MC Slotervaart ziekenhuis en de MC IJsselmeerziekenhuizen failliet. Tijdens de afbouw en overdracht van zorg concurreerde het belang van goede zorg voor patiënten met andere belangen. De Onderzoeksraad concludeerde in zijn onderzoeksrapport dat dit heeft geleid tot verhoogde risico’s voor de patiëntveiligheid.

De aanbevelingen die de Raad eind 2019 deed aan de minister voor Medische Zorg en Sport waren gericht op een gecontroleerde afwikkeling van een ziekenhuisfaillissement zodat de continuïteit van individuele patiëntenzorg wordt gegarandeerd. Dit moest onder andere worden bereikt door de zorgplicht voor zorgverzekeraars te herijken, waardoor individuele zorg en behandelingen van patiënten gegarandeerd zijn.

Aan de minister van Rechtsbescherming deed de Raad de aanbeveling om het faillissementsrecht aan te passen, door voorafgaand aan een (mogelijk) ziekenhuisfaillissement een periode van stil bewind te verplichten om voor een gecontroleerde afwikkeling te zorgen.

De betrokken ministers hebben met hun reactie de intentie uitgesproken om alle aanbevelingen van de Raad op te volgen. Daartoe zijn ook al diverse stappen gezet. Zo heeft er overleg plaatsgevonden tussen het ministerie en de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) en Zorgverzekeraars Nederland (ZN) om de zorgplicht van zorgverzekeraars te verduidelijken en te herijken. Dit heeft geresulteerd in een document waarin duidelijker wordt aangegeven hoe zorgverzekeraars hun zorgplicht moeten invullen bij een ziekenhuisfaillissement.

Wat betreft de aanpassing van het faillissementsrecht wil de minister van Rechtsbescherming een stille voorbereidingsfase staande praktijk laten worden in het geval van een dreigend ziekenhuisfaillissement. Het wetsvoorstel waarin dit geregeld wordt moet echter nog worden aangenomen in de Eerste Kamer en daarna geïmplementeerd.

Dit betekent dat ruim een jaar na publicatie van het rapport van de Onderzoeksraad de aanbevelingen nog niet geheel zijn opgevolgd en daardoor nog niet alle waarborgen aanwezig zijn voor een gecontroleerde afwikkeling van een ziekenhuisfaillissement. Als er nu een ziekenhuis onverhoopt failliet gaat, kunnen patiënten er nog steeds niet zeker van zijn dat de continuïteit van hun zorg is gegarandeerd.