Onvoldoende aandacht voor veiligheid bij innovaties

De luchtvaartsector is, net als andere sectoren, continu in beweging waar het om innovatie gaat. Innovaties kunnen er toe leiden dat nieuwe producten qua uiterlijk nog herkenbaar zijn als het oorspronkelijke product, maar technisch niet meer te vergelijken zijn met hun voorgangers. Deze gedaanteverandering is bijvoorbeeld zichtbaar in het wegverkeer, maar ook in de luchtvaartsector met de ontwikkeling van elektrisch voortgestuwde microlight aeroplanes (MLA’s).

De Onderzoeksraad heeft de afgelopen jaren in meerdere onderzoeken aandacht besteed aan de gevolgen van innovatie wanneer het de veiligheid betreft. Van een overheid mag worden verwacht dat zij (voor)bereid is om in te grijpen wanneer het gebruik van een nieuwe technologie onveiligheid introduceert. Dit vraagt om een proactief optreden in bijvoorbeeld het opstellen van wettelijke voorschriften en het uitoefenen van toezicht.

Deze proactieve houding heeft de Onderzoeksraad niet kunnen vaststellen in zijn onderzoek naar aanleiding van het dodelijke ongeval met de Pipistrel Alpha Electro. Zo bestaan er geen wettelijke voorschriften voor dit type luchtvaartuigen en voert de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) geen toezicht uit op MLA’s. De Onderzoeksraad richtte op dit gebied daarom drie aanbevelingen aan de minister van Infrastructuur en Waterstaat.

Op basis van de reactie van de minister van 13 oktober 2020 komt de Onderzoeksraad tot de conclusie dat weliswaar kleine stappen worden gezet, maar dat de volledige opvolging van de aanbevelingen nog ver buiten bereik is. Zo wordt er geen toezegging gedaan dat het toezicht op deze innovatieve sector van luchtvaartuigen wordt ingericht en uitgevoerd. Weliswaar onderzoekt de ILT of de eerder gemaakte risico-inschatting moet worden herzien, maar een concrete toezegging dat toezicht zal worden ingericht en uitgevoerd op deze sector doet de minister niet.